STRESLE BAŞA ÇIKMA
Stres, günlük hayatta çok sık yaşanan bir durumdur. Stresi sürekli ya da çok fazla bir şekilde yaşandığında bireylerin zihinsel ve fiziksel sağlıkları olumsuz yönde etkilenir. Stres, bireylerin psikolojik, duygusal veya fizyolojik gerginlik yaşamasına neden olur. Bireylerin stres karşısında vermiş oldukları tepkiler kişiden kişiye göre değişkenlikler gösterir. Stresli anlarında bireyler üzerlerinde baskı ve gerginlik hissederler.
Strese tamamen zararlı bir durum demek pek doğru olmaz. Stres, bireylerin tehlikelere karşı kendini korumasını sağlayan da bir durumdur. Dengeli seviyede yaşanan stres bireylerin kimi zaman performanslarını da olumlu yönde etkiler. Stresin aşırıya kaçan durumlarında günlük yaşamdaki işlevselliği bozması ile birlikte bireylere zarar vermektedir.
Stresle başa çıkmak, bireylerin stresli durumlara karşı baş edebilme yeteneğini ifade eder. Bireylerin kendilerini stresli hissetmiş oldukları en sık durumlar bireylerin kaynaklarını aştığı ya da kontrollerinin azaldığı durumlardır. Bireyler stresle başa çıkabildiklerinde zorlukların üstesinden gelebilir ve olumlu bir şekilde tepki vermeyi öğrenir.
Stres Kaynakları
Strese neden olan pek çok kaynak vardır. Örneğin;
• İş stresi,
• Belirsizlikler,
• Ekonomik kaygılar,
• Sağlık stresi,
• Kişisel hedefler,
• Okul,
• Emeklilik
• Boşanma,
• Hamilelik,
• İş yerinde baskılar,
• İlişki ile ilgili sorunlar,
• Travmalar,
• Sağlık problemleri,
• Kaygı bozuklukları,
• Fazla beklenti içinde olmak,
• Psikolojik açıdan baskı altında hissetmek
yer alır.
Stres Tepkileri
Stres, vücutta psikolojik ve fizyolojik tepkilere neden olur. Bu tepkiler arasında;
• Hızlı kalp atışı,
• Kaygı,
• Öfke,
• Üzüntü,
• Solunumun hızlanması,
• Kas gerginliği,
• Terleme,
• Düşünme ve konsantrasyon sorunları,
• Panik ataklar,
• Yalnızlık hissetme,
• İçe kapanma,
• Hafıza sorunları,
• Uyku problemleri,
• Halsizlik,
• Erteleme davranışları,
• Baş ağrısı,
• Mide ağrısı,
• Ağızda kuruluk hissi,
• Yeme problemleri,
• Boyun ve sırt ağrıları yaşama,
• Güven duygusunda azalma
yer alır.
Stresle Başa Çıkma Stratejileri
Yaygın baş etme stratejileri;
1. Zaman Yönetimi: Zamanın daha verimli kullanılması, işleri düzene sokmak ve öncelikleri belirlemek stresi azaltabilir.
2. Düzenli Egzersiz Yapılması: Yapılan fiziksel aktiviteler stresi azaltabilir ve duygusal dengeyi destekleyebilir.
3. Nefes Egzersizleri ve Meditasyon: Derin nefes alma ve meditasyon gibi rahatlatıcı teknikler stresi azaltabilir.
4. Sosyal Destek: Aile, arkadaşlar ya da bir terapistten destek almak duygusal dengeyi sağlayarak stresin azalmasını sağlayabilir.
5. Problem Çözme Becerileri: Sorunları analiz etmek, tanımlamak ve çözümler bulmak stresi azaltabilir.
6. Düzenli Beslenme: İyi beslenme ve sağlıklı bir diyet vücudu güçlendirerek stresle başa çıkılmasına yardımcı olabilir.
7. Olumlu Düşünce: Olumlu özsaygı ve pozitif düşünme stresi azaltabilir.
8. Hayır Diyebilmek
Stresle Başa Çıkmak İçin Tedavi
Yaşamış oldukları stresli durumlarla baş etmekte zorluk yaşayan bireylerin bir uzman tarafından destek alması gerekir. Terapiler ile birlikte bireyler stresli durumlarla doğru bir şekilde baş edebilme becerileri kazanırlar. Stres, doğru bir şekilde yönetildiğinde zihinsel ve fiziksel sağlığın korunmasına yardımcı olur.